|
|
|
|
| |
 |
اهداف، ضرورت و برنامه |
 |
|
| | تاریخ ارسال: 1401/11/18 | |
|
۱ـ اهداف کلی و جزئی برنامه آزمایشگاه تحقیقاتی
اهداف کلان:
- ارتقاء سطح علمی و عملی پژوهشگران، اساتید، دانشجویان و دست اندرکاران اجرایی در حوزه شهرسازی و جامعه شناسی شهری با تاکید بر «پارادایم حکمت اسلامی» و نظریه پردازی، نقد و نوآوری در زمینه تبیین رابطه شهر و جامعه و فرآیند تأثیرگذاری و تأثیرپذیری هر یک از دیگری و مولفههای تأثیرگذار بر این رابطه جهت تحقق «تمدن نوین اسلامی» با هویت اسلامی-ایرانی
- تعلیم و تربیت دانش آموختگانی در تراز اهداف الهی اسلام و نظام مقدس جمهوری اسلامی ایران در جهت احیاء هویت اسلامی-ایرانی در شهرسازی کشور و تحقق تمدن نوین اسلامی در ایران و جهان
- ایجاد ساختار و همکاری مستمر با مراکز علمی، صنعتی و پژوهشی داخلی و خارجی در زمینه مطالعاتی مذکور
اهداف جزئی:
- ارتقاء سطح دانش شهرسازان و تمامی گروههای مرتبط دو حوزه شهرسازی و جامعه شناسی با به کارگیری «پارادایم حکمت اسلامی» در طرح های خرد و کلان
- آشنایی پژوهشگران با کاربرد مباحث حوزه جامعه و محیط زندگی شهری مبتنی بر «مکتب الهی اسلام»
- کمک به خلق فضاهای همگانی با کیفیت بهتر، با ارتقاء سطح شناخت نسبت به مولفههای تاثیرگذار در رابطه انسان و محیط شهری با تاکید بر «پارادایم حکمت اسلامی»
- ارتقاء هویتمندی فضاهای شهری با تأکید بر جایگاه انسان به عنوان مخاطب و محور اصلی طراحی های محیطی یا تاکید بر «پارادایم حکمت اسلامی»
- توسعه نظریه پردازی و تولید محتوا در زمینه های مرتبط و جلوگیری از ترجمه تقلیدی و به کارگیری آنها در جوامع علمی
- همکاری در اصلاح دروس رشته شهرسازی با رویکرد اسلامی
۲ـ ضرورت تشکیل آزمایشگاه تحقیقاتی (در داخل دانشگاه و در رابطه با صنعت کشور):
رشته شهرسازی، رشته میان دانشی است و به صورت کلی یک بعد معنوی، هنری، انسانی و محتوایی و یک بعد مادی، اقتصادی و مهندسی وابسته به مجموعه شرایط زمانی و مکانی دارد. باتوجه به نیازهای انسان در دو بعد مادی و معنوی میتوان رشته شهرسازی را اینگونه تعریف نمود: «آباد کردن فضا و محیط زیست انسان ها، با عناصر طبیعی و مصنوعی، متناسب با نیازهای مادی و بسترساز نیازهای روحی، متعالی و اختیاری آنها». بنابراین در کنار کاربرد مباحث جدیدی مانند فن آوری، تکنولوژی و هوشمندسازی در شهرسازی، توجه به مباحث جامعه شناسی، انسانشناسی، روان شناسی محیط، پایداری اجتماعی و .... از اهمیت به سزایی برخوردار شده است. ولی باید توجه داشت که داشتن الگوواره یا پارادایم در هر یک از این زمینه ها بسیار مهم است. از آنجا که فرهنگ غربی در دوران فرانوگرایی، تحت تأثیر نظریه داروین و برداشتهای نامناسب از آن، انسان را محدود به ابعاد مادی، حیوانی و غریزی تعریف می نماید و با توجه به اینکه انسان ها نیازهای مختلفی فراتر از ابعاد مادی دارند. لذا برای مقابله با «شکاکیت»، «نسبی گرایی»، «کثرت گرایی»، «نیهیلیسم» و «آنارشیسم» ایجاد شده در فرهنگ غربی، توجه به ابعاد معنوی نیز اهمیت مضاعفی پیدا میکند. بنابراین تحقق تمدن نوین اسلامی میتواند پاسخگو نیازهای مادی و معنوی انسان باشد. تمدن نوین اسلامی یعنی باید از گذشته درس گرفت ولی نباید مثل گذشته بود. مثل وضع موجود نیز نباید باشد و از کشورهای دیگر نیز نباید تقلید کند. زیرا محتواهای فرهنگی با هم فرق دارد. لذا هویت «اسلامی-ایرانی» با توجه به استفاده از منابع و مبانی اسلامی-که (فرازمانی و مکانی) است- جهت گیری و اهداف را در شهرسازی مشخص می کند. بنابراین معنا، مفهوم، جهت گیری انسانی، زیبایی شناسی، فلسفه هنر و سبک هنری را از اسلام می گیرد. از طرف دیگر، خداوند علوم تجربی را به عهده انسان ها گذاشته چه مسلمان و چه غیرمسلمان؛ بنابراین بحث های مهندسی شهرسازی مانند سرانه و تراکم و غیره، علم بشری است و باید از آخرین دستاوردهای علوم تجربی جهان که نقض نشده باشد بهره برداری نمود و با توجه به شرایط ایران بومی سازی شوند. پس ایران به عنوان نمونه مطالعاتی دارای مجموعه ای از مولفه های وابسته به شرایط زمانی و مکانی است که باید در مورد آنها تحقیق شود و مجموعه شرایط و ابعاد اقتصادی، اجتماعی و محیطی و .. آن را شناخت. بنابراین دو نوع رویکرد مهم در شهرسازی وجود دارد: ۱- رویکرد اسلامی که فرازمانی و فرامکانی بوده و دارای مولفه های ثابت و الهی است ۲- رویکرد مصداقی و کالبدی، که کاملا وابسته به شرایط محیطی و زمانی و مکانی می باشند. در نمونه های مختلف، متفاوت می باشد. لذا این آزمایشگاه متمرکز بر موضوعات برنامه ریزی، جامعه شناسی و انسان شناسی شهری با تاکید بر دو رویکرد مذکور، سعی در ارتقاء سطح مطالعات و پژوهش ها در حوزه شهرسازی و جامعه شناسی دارد و درصدد است تا برای محقق ساختن «تمدن نوین اسلامی» و اجتناب از رویکرد تقلیدی و ترجمه ای در آموزش های علمی امروز به مباحث بیان شده در دو رویکرد فوق الذکر بپردازد.
۳ـ سابقه اجرایی آزمایشگاههای مشابه در ایران و خارج از کشور:
| ردیف |
نام آزمایشگاه |
سازمان مربوطه |
کشور |
| ۱ |
Rethinking Sustainable Societies: Urban Lab |
University of Amsterdam |
هلند |
| ۲ |
Urban planning and sociology laboratory |
PolibaLabs |
ایتالیا |
| ۳ |
Future Cities Laboratory(FCL), Phase۱: Urban Sociology |
ETH Zurich |
سوئیس |
| ۴ |
Architecture and Sustainable Design: Social Urban Lab |
Singapore University of Technology and Design |
سنگاپور |
| ۵ |
Urban Ethnography Lab |
University of Texas at Austin |
آمریکا |
| ۶ |
Urban Sustainability Laboratory: poverty, exclusion, insecurity, and environmental degradation |
Wilson Center |
آمریکا |
| ۷ |
Urban Labs, Inclusive Economy Lab (Ending intergenerational poverty and building an inclusive economy) |
UCHICAGO |
امریکا |
| ۸ |
Social Urban Data Lab
|
AMS (Amsterdam Institute for Advanced Metropolitan solutions) |
هلند |
| ۹ |
Urban Lab |
Uppsala University |
سوئد |
| ۱۰ |
HKU HongKong Lab; The Centre for Civil Society and Governance (CCSG) |
University of Hong Kong, LabGov City |
هنگ کنگ |
| ۱۱ |
Urban Equity lab |
|
آمریکا |
| ۱۲ |
LAC Equity Lab: Income Inequality - Urban/Rural Inequality |
The World Bank |
آمریکا(فعالیت جهانی) |
| ۱۳ |
Lab for Urban & Social Innovation
|
Thomas Jefferson University |
آمریکا |
| ۱۴ |
Brazil Lab: Urban Sociology: The City and Social Change in the Americas |
Princeton University |
آمریکا |
| ۱۵ |
Urban Sociology laboratory |
EPFL |
سوئیس |
| ۱۶ |
MEDINANET |
International Islamic University Malaysia |
مالزی |
| ۱۷ |
انجمن جامعه شناسی ایران |
موسسه غیرانتفاعی |
ایران |
| ۱۸ |
پژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات اجتماعی: گروه پژوهشی جامعه شناسی |
جهاد دانشگاهی |
ایران |
| ۱۹ |
موسسه مطالعات راهبردی علوم و معارف اسلام(تولید مدل ها و سیستم های تمدنی بر اساس نگرش اسلام) |
سازمان مردم نهاد زیر نظر استانداری خراسان و وزارت کشور |
ایران |
| ۲۰ |
موسسه مطالعات راهبردی و کاربردی تمدن اسلام |
- |
ایران |
بررسی آزمایشگاه‌ها نشان میدهد که آزمایشگاههای در حوزه شهرسازی و جامعه شناسی شهری، کمتر و بهتر است بگوییم بدون توجه به پارادایم «حکمت اسلامی» به مباحث مربوط در این زمینه پرداخته اند.
۴ـ مزیتهای خاص یا منحصر به فرد موجود در آزمایشگاه:
| ردیف |
نوع مزیت |
سطح |
| سازمانی |
استانی |
منطقه ای |
ملی |
بین المللی |
| ۱ |
بررسی زندگی شهری با توجه به نیازهای انسان و اصول شهر اسلامی |
|
|
|
|
|
| ۲ |
بررسی تاثیر انسان و شهر به طور همزمان در مقیاس شهری و منطقه ای با توجه به پارادایم حکمت اسلامی |
|
|
|
|
|
| ۳ |
بررسی ابعاد اجتماعی موثر بر ارتقاء کیفیت فضاهای شهری مطلوب برای شهروندان با توجه به پارادایم حکمت اسلامی |
|
|
|
|
|
| ۴ |
پیوند دادن تمامی رشته های علوم اجتماعی با رشته شهرسازی در حل مسابل شهر معاصر مبتنی بر پارادایم حکمت اسلامی |
|
|
|
|
|
۵- ارائه برنامه کوتاه مدت و بلند مدت
برنامه کوتاه مدت:
- برگزاری کارگاههای آموزشی و همایشهای ملی و بین المللی در رابطه با کاربردی نمودن دستاوردهای حوزه علوم اجتماعی و به کارگیری آنها در شهرسازی با توجه به پارادایم «حکمت اسلامی»
- مشاوره، نظارت و انجام پروژه های مطالعاتی در حوزه شهرسازی با تاکید بر مسائل جامعه شناختی و پارادایم «حکمت اسلامی»
- حمایت از پژوهشگران علاقمند به حوزه مطالعات انسان و محیط مبتنی بر پارادایم «حکمت اسلامی» در مقاطع تحصیلات تکمیلی و پاسخگویی به نیازهای پژوهشی آنها (هدایت و مشاوره دانشجویان ارشد و دکتری)
برنامه بلند مدت
- تبیین مدلی از کاربرد یافته های مطالعات حوزه انسان و محیط در طراحی و اجرای کاربری های مختلف معماری و شهرسازی با توجه به پارادایم «حکمت اسلامی»
- برگزاری دورههای ملی در خصوص کاربرد دستاوردهای مطالعاتی حوزههای انسان و محیط مبتنی بر پارادایم «حکمت اسلامی»در طراحی و اجرای پروژه های شهرسازی
- تهیه یک آرشیو مناسب در قالب یک بانک اطلاعاتی قابل استفاده برای اساتید، دانشجویان، پژوهشگران و دست اندرکاران حوزه اجرا از مباحث مربوط به حوزه انسان و محیط با توجه به پارادایم «حکمت اسلامی»
- الهام و بهره برداری از اصول تجلی یافته در تمدن دوران اسلامی ایران و ارزش های بی بدیل و تاریخی آن در آموزش رشته شهرسازی
- انجام پروژه هایی به منظور خلق فضاهای شهری با هویت اسلامی-ایرانی (فرا زمانی و فرامکانی) متناسب با عناصر نیازهای مادی و بسترساز نیازهای روحی، متعالی و اختیاری آنها
- ارائه اصول و راهکارهای طراحی در عملکردهای خرد و کلان شهرسازی با تاکید بر اصول شهر اسلامی و مسائل اجتماعی شهر
- تعامل با آزمایشگاه های همسو در داخل و خارج از کشور
۶ـ روشهای اجرایی برنامه آزمایشگاه تحقیقاتی (توجیه عملی بودن و امکانپذیر بودن رسیدن به اهداف):
- استفاده از افراد با سابقه پژوهشی در حوزه های مرتبط
- برگزاری کارگاه ها و همایش های ملی و بین المللی جهت به اشتراک گذاری آخرین دستاوردهای این حوزه و معرفی آزمایشگاه
- انتشار پژوهش های مرتبط
- شرکت در همایش ها و ارائه سخنرانی های مرتبط
- تعریف دوره های آموزشی مختلف برای دانشجویان، اساتید و دست اندرکاران این حوزه به منظور ارتقای دانش و تربیت متخصصان با توجه به اهداف آزمایشگاه
- تعریف و انجام پروژه های کاربردی با توجه به اهداف آزمایشگاه
۷ـ ارتباط تخصصی آزمایشگاه با واحد دانشگاهی مورد نظر:
- ارتباط با سایر دانشکده ها از جمله مهندسی صنایع، پیشرفت، معارف و راه آهن
- آزمایشگاه محیط و ساختمان
- آزمایشگاه انسان و مکان
- آزمایشگاه تجربی شهر هوشمند
۸ـ معرفی موسسات، شرکت ها و سازمانهای استفاده کننده از آزمایشگاه:
| ردیف |
نام استفاده کنندگان |
| ۱ |
دانشکده معماری و شهرسازی دانشگاه علم و صنعت ایران |
| ۲ |
مراکز تحقیقاتی فعال در زمینه شهرسازی (مانند مرکز مطالعات و برنامه ریزی شهر تهران، مرکز تحقیقات ساختمان و مسکن و .....) |
| ۳ |
دانشگاه های دیگر |
| ۴ |
ارگان ها و نهادهای دولتی (مانند شهرداری، وزارت راه و شهرسازی، وزارت کشور و ....) |
| ۵ |
شرکت های مهندسین مشاور معماری و شهرسازی |
|
|
|
|
|
|
| |
|
|
| |
|
|
|
|
|
|
|
|
